DERS İÇERİKLERİ

TC.

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TEMEL İSLAM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI

DERS İÇERİKLERİ

GÜZ DÖNEMİ

Dersin Kodu	Dersin Adı	Türü	T-U	K	AKTS
Dersin Kodu	Dersin Adı	Türü	Saat	K	AKTS
SBE501	Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Etik	Z	3-0	3	6
TİS696	Doktora Semineri	Z	0-2	0	6
TİS698	Doktora Tezi	Z	0-1	0	20
TİS999	Doktora Uzmanlık Alan Dersi	Z	4-0	0	10
TİS601	Mukayeseli Kelam Konuları	S	3-0	3	8
TİS603	Klasik Kelam Metinleri	S	3-0	3	8
TİS605	Kelam Metinleri Tercüme Teknikleri	S	3-0	3	8
TİS607	Sistematik Kelam	S	3-0	3	8
TİS609	Kelam Okulları	S	3-0	3	8
TİS611	Cumhuriyet Dönemi Kelam Çalışmaları	S	3-0	3	8
TİS613	Mukayeseli İslam Borçlar Hukuku	S	3-0	3	8
TİS615	İslam Yargılama Usulü	S	3-0	3	8
TİS617	Mütekellimin Usul Anlayışı ve Metinleri	S	3-0	3	8
TİS619	İslam İktisadı ve Kaynakları	S	3-0	3	8
TİS621	İslam Hukukunda İctihad Felsefesi	S	3-0	3	8
TİS623	Osmanlı Hukuk Tarihinde Kanunlaştırma ve Mecelle	S	3-0	3	8
TİS625	Mukayeseli İslam Hukuku ve Modern Hukuk	S	3-0	3	8
TİS627	Tasavvufta Varlık Anlayışı	S	3-0	3	8
TİS629	Tasavvuf Epistemolojisi	S	3-0	3	8
TİS631	Mesnevi ve Şerhleri	S	3-0	3	8
TİS633	Tasavvufa Yöneltilen Eleştiriler	S	3-0	3	8
TİS635	İbn Arabî ve Terminolojisi	S	3-0	3	8
TİS637	İşari Tefsir	S	3-0	3	8
TİS639	Modern Tasavvuf Metinleri	S	3-0	3	8
TİS641	Klasik Tefsir Metinleri	S	3-0	3	8
TİS643	Modern Tefsir Metinleri	S	3-0	3	8
TİS645	Konulu Kur’an Tefsiri	S	3-0	3	8
TİS647	Kur’an ve Anlambilim	S	3-0	3	8
TİS649	Kur’an'ın Anlaşılması ve Kültürel Ortam İlişkisi	S	3-0	3	8
TİS651	Karşılaştırmalı Hadis Metinleri	S	3-0	3	8
TİS653	Hadis Tenkidi	S	3-0	3	8
TİS655	Cerh ve Tadil İlmi	S	3-0	3	8
TİS657	Hadiste Çağdaş Yaklaşımlar	S	3-0	3	8
TİS659	İrfani Gelenekte Hadis Yorumu	S	3-0	3	8
TİS661	Hadis Şerhi ve Şerh Edebiyatı	S	3-0	3	8
TİS663	Hadis Anlama Yöntemlerine Giriş	S	3-0	3	8
TİS665	Arap Dilinde Söz Sanatı	S	3-0	3	8
TİS667	Klasik Arap Şiiri	S	3-0	3	8
TİS669	Klasik Arap Edebiyat Tarihi	S	3-0	3	8
TİS671	Arap Dilinde Mesel	S	3-0	3	8
TİS673	Kur’an ve Arap Grameri	S	3-0	3	8
TİS675	Arap Dilinde Anlam Bilim	S	3-0	3	8
TİS677	Dil Bilim ve Arap Dil Bilimi	S	3-0	3	8
TİS679	İslam Mezhepleri Tarihine Giriş	S	3-0	3	8
TİS681	İslam Düşüncesinde Akli Yönelişler Mutezile ve Tarihi Mirası	S	3-0	3	8
TİS683	Ehl-i Sünnetin Teşekkül Süreci	S	3-0	3	8
TİS685	İslam Mezhepleri Tarihi Klasik Metinleri	S	3-0	3	8
TİS687	İslam Düşüncesinde Din-Siyaset İlişkileri	S	3-0	3	8
TİS689	Şia’nın Teşekkülü ve Şii Fırkalar	S	3-0	3	8

BAHAR DÖNEMİ

Dersin Kodu	Dersin Adı	Türü	T-U	K	AKTS
Dersin Kodu	Dersin Adı	Türü	Saat	K	AKTS
SBE501	Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Etik	Z	3-0	3	6
TİS696	Doktora Semineri	Z	0-2	0	6
TİS698	Doktora Tezi	Z	0-1	0	20
TİS999	Doktora Uzmanlık Alan Dersi	Z	4-0	0	10
TİS602	Kitab-ı Mukaddes Tetkikleri	S	3-0	3	8
TİS604	Kelam Metinleri Tahlili	S	3-0	3	8
TİS606	Kelam Kavramları	S	3-0	3	8
TİS608	Sistematik Kelam	S	3-0	3	8
TİS610	Modern Çağın İnanç Problemleri	S	3-0	3	8
TİS612	Yeni İlm-i Kelam	S	3-0	3	8
TİS614	Fukaha Usul Anlayışı ve Metinleri	S	3-0	3	8
TİS616	İslam Aile Hukuku	S	3-0	3	8
TİS618	İslam Ceza Hukuku	S	3-0	3	8
TİS620	İslam Hukuk Düşüncesinde Makâsıd ve Maslahat Düşüncesi	S	3-0	3	8
TİS622	Osmanlı Hukuk Sistemi	S	3-0	3	8
TİS624	Mukayeseli İslam Hukuku ve Modern Hukuk (Uluslararası Genel ve Özel Hukuk)	S	3-0	3	8
TİS626	Füsusü’l-Hikem ve Şerhleri	S	3-0	3	8
TİS628	Şia’da Tasavvuf	S	3-0	3	8
TİS630	Günümüz Mistik Akımları	S	3-0	3	8
TİS632	Oryantalist Çalışmalarda Tasavvuf	S	3-0	3	8
TİS634	Tasavvufta Makamlar ve Haller	S	3-0	3	8
TİS636	Modern İslamî Akımlarda Tasavvuf	S	3-0	3	8
TİS638	Tasavvufi Eğitim Metodu	S	3-0	3	8
TİS640	Osmanlı Dönemi Nazari Tasavvuf Metinleri	S	3-0	3	8
TİS642	Ulumu'l-Kur’an Okumaları (Seçilmiş Metinler)	S	3-0	3	8
TİS644	Klasik Tefsir Metinleri	S	3-0	3	8
TİS646	İctimai Tefsir	S	3-0	3	8
TİS648	Kur’an’ın Ana Konuları	S	3-0	3	8
TİS650	Kur’an'a Çağdaş Yaklaşımlar	S	3-0	3	8
TİS652	Karşılaştırmalı Hadis Metinleri	S	3-0	3	8
TİS654	Hadis Tenkidi	S	3-0	3	8
TİS656	Hadisin/Sünnetin Güncel Yorumlanması	S	3-0	3	8
TİS658	Modern Fikrî Ekollerin Sünnete Yaklaşımları	S	3-0	3	8
TİS660	Türkiye'de Akademik Hadis Çalışmaları	S	3-0	3	8
TİS662	Hadislerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları	S	3-0	3	8
TİS664	Semantik	S	3-0	3	8
TİS666	Klasik Arapça ve Anlam Bilim	S	3-0	3	8
TİS668	Arapça Dil Çözümlemeleri	S	3-0	3	8
TİS670	Basın Arapçası	S	3-0	3	8
TİS672	Arap Dilinde Anlam Bilim	S	3-0	3	8
TİS674	Kur’an’ın Edebi Yönleri	S	3-0	3	8
TİS676	Bâtınilik	S	3-0	3	8
TİS678	Selçuklular Döneminde İslam Mezhepleri	S	3-0	3	8
TİS680	Alevilik	S	3-0	3	8
TİS682	Çağdaş İslam Akımları	S	3-0	3	8
TİS684	İslam Mezhepleri Tarihinde Zihniyet Tahlilleri	S	3-0	3	8
TİS686	Ehl-i Hadis	S	3-0	3	8

GÜZ DÖNEMİ

SBE501 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Etik (3-0) 3 AKTS: 6

Temel İslam Bilimlerinde Araştırma yöntemleri, modern araştırma teknikleri, modern araştırma kuramlarının İslami ilimlerde kullanımı, nicel araştırma nitel araştırma, yayın etiği, intihal, kaynak gösterme yöntemleri ve ilkeleri, araştırma öncesinde atılması gereken adımlar, araştırma esnasında izlenecek yöntemeler ve araştırmanın yayımlanma süreci ele alınan konular arasındadır.

TİS698 Doktora Tezi (0-1) 0 AKTS: 20

Tezli yüksek lisans programı çerçevesinde yazılması gereken tez, akademik yazım ve bilimsel kriterlere uygun kaleme alınmış, araştırma ürünü, özgün bir çalışma metni.

TİS696 Doktora Semineri (3-0) 0 AKTS: 6

Yüksek lisans öğrencilerinin, tez konuları ile ilgili güncel ve eğitim öğretim sürecine katkı sağlayacak bir çalışmayı, bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olacak şekilde hazırlayarak, topluluk önünde anlatabilme, tartışabilme ve iletişim yeteneğini geliştirmedir.

TİS899 Yüksek Lisans Uzmanlık Alanı (4-0) 0 AKTS:10

Öğrencinin danışmanı olduğu öğretim üyesinin yüksek lisans tez çalışmasına ilişkin uzmanlık alan dersini alması gerekmektedir.

TİS601 Mukayeseli Kelam Konuları (3-0) 3 AKTS: 8

Kelam ilminin İlahiyat, Nübüvvet ve Ahiret ile ilgili temel konularını Mu'tezile, Eşariyye ve Matüridiyye mensupları başta olmak üzere kelamcıların görüşlerinin mukayeseli bir şekilde ele alınması.

TİS603 Klasik Kelam Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Klasik kelam kaynaklarını farklı yönlerden değerlendirmek; ele aldığı konular, anlatım biçimleri, kullandıkları deliller, inanç esaslarını savunmada karşı oldukları aykırı düşünceler, düşünce gruplarını tanımak. Klasik Kelam metinleri: Eşarînin/el-Luma fir-redd alâ ehliz-zeyğ vel-bida Eşarî/el-İbane an usûlid-diyâne Matürîdî/Kitâbüt-tevhîd, Bâkıllânî/Kitâbüt-temhîd, Cüveynî Kitâbül-irşâd, Akîdetün-nizâmiyye Hakîm Semerkandî/es-Sevâdül-azam, Pezdevî/Usulüd-dîn Ebû Hanîfe/Fıkhul-ekber, Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Şerhul-Akîdetit-Tahaviyye, Matüridi, Kitâbüt-Tevhîd Tercümesi.

TİS605 Kelam Metinleri Tercüme Teknikleri (3-0) 3 AKTS: 8

Kelami metinleri tercüme ederken nahiv ve sarf ilmi yanında, Kelam tarihi ve Kelam konularını da dikkate alınarak tercüme etmek, tercüme esnasında dikkat edilecek hususları uygulamakla tercüme tekniğinin kazandırılması Maturidî, Kitabu’t-Tevhid, el-Bidaye fî Usûli’d-din.

TİS607 Sistematik Kelam (3-0) 3 AKTS: 8

Bilginin imkânı, tanımı, kaynakları ve çeşitleri; Kelâmın metotları: tümevarım, tümdengelim, kıyasu’l-gâib ale’ş-şâhid; Varlık teorisi; Allah’ın varlığı ve birliğinin delilleri: hudus delili, imkan delili, düzen delili, istidlal bi’ş-şahit ale’l-gâib, temânu’ delili; Allah’ın isim ve sıfatları: sıfat-zat ilişkisi, teşbih, tecsim ve tenzih; Allah’ın Kelam sıfatı ve Kur’an; İman ve mahiyeti; İman-bilgi ilişkisi; İman-eylem İlişkisi gibi sistematik kelamın üzerinde durduğu temel konular.

TİS609 Kelam Okulları (3-0) 3 AKTS: 8

Kelam Ekolleri, İnanç üzerine ortaya çıkan ekol-okullar ve farklı fikir akımları, Mu'tezile, Eşariyye, Mâtürîdîyye gibi ana kelam okulları yanında Selefiyye, Ehl-i Sünnet ve Şia gibi İslam düşüncesinde etkileri olan akım ve ekoller, Kaynaklar: Ebu’l Muin en- Nesefi, Tabsıratu’l Edille fi usuliddin, M.M. Şerif; İslam Düşünce Tarihi.

TİS611 Cumhuriyet Dönemi Kelam Çalışmaları (3-0) 3 AKTS: 8

Cumhuriyet dönemindeki Türkiye’de yazılmış olan Kelam eserlerini tanımak. Ülkemizdeki İslam alimlerinin Batı kaynaklı düşüncelere karşı İslam inançlarını anlatmada sergiledikleri gayretler. Cumhuriyet aydınlarının Kur’an ve İslam için verdikleri mücadelenin temel unsurları hakkında bilgi sahibi olmak. Türkiye’nin yakın tarihinde inanç ve inançsızlık arasındaki kıyasıya mücadelenin toplumu hangi ölçüde tesiri altına aldığını incelemek.

TİS613 Mukayeseli İslam Borçlar Hukuku (3-0) 3 AKTS: 8

Klasik İslam borçlar hukukunun bütün bölümleri hakkında temel bilgi elde edilmesi ve İslam Borçlar Hukukunun mahiyetinin, kavramlarının, işlevinin ve sistem içerisindeki konumunun kavranması, Türk Borçlar Kanunu temel alınarak, özel hukuk ilişkilerinin en önemlilerinden olan, borç ilişkisi islam hukuku ile karşılaştırmasının yapılması, borcun kaynaklarından sözleşmeler, haksız fiiller ve sebepsiz zenginleşme hükümleri.

TİS615 İslam Yargılama Usulü (3-0) 3 AKTS: 8

İslâm hukukunun sahada icraya memur yargı mensuplarının yani “Kadı” sınıfının sahip olması gereken bilgi ve tecrübe donanımının yanı sıra yargı esnasında uyması gereken normatif ve etik kurallar.

TİS617 Mütekellimin Usul Anlayışı ve Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Mütekellimin usûl düşüncesinin karakteristik özellikleri ve tarihsel gelişimi, farklı dönemlerden Lum’a, Burhan, Mustasfâ, ve Cem’ul-Cevami’ gibi mütekellimin usûl düşüncesine ait yüksek metinler tahlile tabi tutulması, mütekellimin usul düşüncesine dair birincil kaynakların tanınması ve bu eserlerin dil ve üslup özellikleri üzerinde külli bir bakış açısının kazanılması.

TİS619 İslam İktisadı ve Kaynakları (3-0) 3 AKTS: 8

İslam Ekonomisi hakkında temel bilgiler, İslam İktisat düşüncesi, İslam Ekonomisi unsurları, araçları, kurumları ve kaynakları, İslam Ekonomisi ilgili temel kavramları tanıtmak, islam ekonomi felsefesi hakkında bilgi vermek, geniş ve bütüncül bir bakış açısı ile bakmalarını sağlanmak üzere okumalar yapmak.

TİS621 İslam Hukukunda İctihad Felsefesi (3-0) 3 AKTS: 8

Farklı fıkıh ekollerinde takip edilen içtihat metodları, fıkıh usulü eserlerinin ictihad bölümde yer alan tartışmalar yanında modern dönemdeki ictihad tartışmalarına, ictihadın kapsamı, türleri ve engelleri gibi konular.

TİS623 Osmanlı Hukuk Tarihinde Kanunlaştırma ve Mecelle (3-0) 3 AKTS: 8

Kanunlaştırma hareketleri, Osmanlı devlet yapısında, ekonomik, siyasî ve sosyal hayatında meydana gelen değişimler, Avrupa ile etkileşim ve bunların yansımaları, Kanunlaştırma hareketleri ve Tanzimat Fermanı’nın Osmanlı toplumu oluşturma noktasınraki rolü, ideolojinin kurumsallaşması, Kanunlaştırma hareketlerinin önemli bir örneği olan Mecelle.

TİS625 Mukayeseli İslam Hukuku ve Modern Hukuk (3-0) 3 AKTS: 8

İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasındaki benzerlikler ve farklılıkları görmek ve bilgi edinmek, elde edilen bilgiyi değerlendirebilmek, İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri hakkında açıklama yapabilme, hukuk sistemleri arasında karşılaştırma yapabilme, hukuksal görüşler arasında karşılaştırma yapabilme ve farklı hukuk dalları ile bağlantı kurabilme.

TİS627 Tasavvufta Varlık Anlayışı (3-0) 3 AKTS: 8

Tasavvufi düşüncede varlık anlayışı; Varlık mertebeleri; Âlem tasavvuru; Tasavvuftaki varlık düşüncesinin felsefî ve mistik akımlardaki arka planı, vahdet-i vücûd düşüncesi ve benzer felsefelerden farkı; Vahdet-i şühud anlayışı.

TİS629 Tasavvuf Epistemolojisi (3-0) 3 AKTS: 8

Tasavvufta bilgi kaynakları; Sûfîlerin marifetullah hakkındaki düşünceleri ve buna ulaşma metotları; Bilgiye ulaşma yöntemleri; Rüya, ilham, keşf ve müşahade vb. kavramlarla bilgi ilişkisi.

TİS631 Mesnevî ve Şerhleri (3-0) 3 AKTS: 8

Mevlana’nın hayatı, eserleri ve düşünce sistemi; Mesnevinin temel konuları; Mesneviden örnek metin okumaları; Mesnevî’nin tercüme ve şerhleri; Mesnevî hakkında yapılan tartışmalar ve değerlendirmesi.

TİS633 Tasavvufa Yöneltilen Eleştiriler (3-0) 3 AKTS: 8

Tasavvufta eleştiri kültürü; Zahitler arasında ortaya çıkan aşırı züht ve ibadet örneklerinin tasavvuf açısından değerlendirmesi; Tasavvufta iç tenkit geleneği; Felsefî tasavvufun eleştirilmesi; Tasavvufa yapılan eleştirilerin mahiyeti.

TİS635 İbn Arabî ve Terminolojisi (3-0) 3 AKTS: 8

İbn Arabî’nin hayatı, eserleri ve düşünce sistemi; İbn Arabî öncesi tasavvufî düşüncenin gelişimi; İbn Arabî’nin tasavvufî düşünceye katkısı; İbn Arabî’nin nübüvvet ve velâyet anlayışı; İbn Arabî’nin varlık görüşü; İbn Arabî’nin kullandığı kavramlar.

TİS637 İşari Tefsir (3-0) 3 AKTS: 8

Kur’an-ı Kerîm’in anlam derinliği; İşari tefsirin imkânı; İşari tefsir literatürü; İşari tefsirin sınırları; Örnek işârî metinler.

TİS639 Modern Tasavvuf Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Günümüz tasavvuf müellifleri; Modern tasavvuf metinlerinde ele alınan temel meseleler; Klasik tasavvuf metinleriyle günümüz tasavvuf eserleri arasındaki nitelik karşılaştırması; Örnek metinler.

TİS641 Klasik Tefsir Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Eldeki yazılı en eski tefsir metni olan Mukatil’in Tefsir-i Kebirtefsiri yanı sıra Zemahşeri’nin Keşşaf’ı, Beydavi’ninEnvaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Tevil’i, İbn-i Kesir Tefsiru’l-Kurani’-Azim’i gibi klasik tefsirlerden örnek metinler.

TİS643 Modern Tefsir Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Başta es-Sabuni’nin Safvetu’t-Tefasir tefsiri olmak üzere Seyyid Kutub’un Fi Zilali’l-Kuran, İbn Aşur’un et-Tahrir ve’t-Tenvir, Vehbe Zuhaylî’nin et-Tefsiru’l-Münir, Reşid Rızâ’nın Tefsiu’l-Menar adlı tefsirinden örnek metinler.

TİS645 Konulu Kur'an Tefsiri (3-0) 3 AKTS: 8

Konulu tefsirin tanımı, amacı, ortaya çıkışı, tarihi seyri, gelişmesine etki eden amiller, konulu tefsirin kısımları, yöntemleri, diğer tefsir çeşitleri ile olan ilişki, önemi, faydaları, sorunları, avantajları ve dezavantajları.

TİS647 Kur'an ve Anlambilim (3-0) 3 AKTS: 8

Semantiğin (anlambilim) ve Kuran Semantiğinin anlamı, Semantik ile yakından ilişkili ilimler, semantik ile ilgili belli başlı kavram ve terimler, semantik yöntemler, semantik tahlilin aşamaları, temel anlam, ilişkisel anlam, kelime haznesi, semantik alan, anahtar kelime, odak kelime, Kurani dünya görüşü, Allah kavramı, ayet, hidayet, kelamullah, vahiy, İslam, hilm, vaad, vaid vb. konular ve kavramlar işlenmektedir.

TİS649 Klasik Tefsir Metinleri (3+0) 3 AKTS: 8

Eldeki yazılı en eski tefsir metni olan Mukatil’in Tefsir-i Kebirtefsiri yanı sıra Zemahşeri’nin Keşşaf’ı, Beydavi’nin Envaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Tevil’i, İbn-i Kesir Tefsiru’l-Kurani’-Azim’i gibi klasik tefsirlerden örnek metinler.

TİS651 Karşılaştırmalı Hadis Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Çeşitli dönemlere ait hadis eserlerinden metinlerin okunması, muhteva ve yöntem bakımından kıyaslanması, farklı hadis versiyonlarının tesbiti, nedenleri ve bu farklılığın sonuçları.

TİS653 Hadis Tenkidi (3-0) 3 AKTS: 8

Hadis tenkidi: Hadislerin sıhhati hakkında bilgi bulunabilecek kitaplar, isnad şemasının yapımı ve analizi, isnad analizinde raviler hakkında bilgi bulunabilecek rical kitapları, bilgisayar ortamında hadis ve rical araştırmaları.

TİS655 Cerh ve Tadil İlmi (3-0) 3 AKTS: 8

Cerh ve Tadil ilminde temel kavramlar, ortaya çıkışı, alimlerin cerh-ta‘dil metodları, cerh-tadil alimlerinin birbirlerinden ayrıldıkları noktalar ve birbirlerine yönelttiklerin tenktidlerin mahiyeti, cerh-ta‘dilde ilkeler ve dikkat edilmesi gereken noktalar.

TİS657 Hadiste Çağdaş Yaklaşımlar (3-0) 3 AKTS: 8

Konunun sınırları, yöntemi, kaynakları, terimleri. Sünnete çağdaşçı yaklaşımın tarihi ve fikri arka planı, çağdaşlaşmanın teşekkül döneminde Hint Alt Kıtasında sünnet, çağdaşlaşmanın teşekkül döneminde Mısır-Sudan’da sünnet. Sistemleşme dönemi Türk çağdaşlığında sünnet, sistemleşme dönemi Mısır-sudan çağdaşçılığında sünnet, sistemleşme dönemi Hint alt kıtası çağdaşçılığında sünnet, çağdaşlaşma dönemi metodolojik hadis tenkidi yöntemlerinin eleştirisi.

TİS659 İrfani Gelenekte Hadis Yorumu (3-0) 3 AKTS: 8

Tasavvuf düşüncesine giriş, sufiler ve hadis, tasavvuf kitapları ve ihtilaflı haberler, sufi muhaddisler, Hakim et-Tirmizî ve hadis, Ebu Nasr es-Serrâc ve hadis, Kuşeyrî ve hadis, Hucvirî ve hadis.

TİS661 Hadis Şerhi ve Şerh Edebiyatı (3-0) 3 AKTS: 8

Şerh edebiyatının doğuşu ve gelişimi, fıkhî şerhlerin özellikleri ve örnek metin okunması, isnad ve rical değerlendirme ağırlıklı şerhlerin tanınması ve örnek metin okuması, tasavvufi şerhler ve örnek metin okunması, zengin içerikli şerhler ve örnek metin okunması, hadis şerhinin ilmî niteliği,

TİS663 Hadis Anlama Yöntemlerine Giriş (3-0) 3 AKTS: 8

İslam’da sünnetin yeri, sünnetle amel etme, sünneti ele almada temel esaslar, fakih ve davetçinin kaynağı olarak sünnet, sünneti iyi anlayabilmek için ölçüler ve kurallar, sünnetin teşri‘ yönü.

TİS665 Arap Dilinde Söz Sanatı (3-0) 3 AKTS: 8

Arap dili ve edebiyatı konusunda genel geçer bilgilerinin öğretilmesiyle beraber konuşma üslubuna dair edebî sanatların tanıtılması ve uygulanması. belağatı oluşturan meânî, beyan ve bedî sanatlarının bilinmesi ve bunların karşılaştırılması, kaynaklar: el-Hâşimî, Ahmed, Cevâhiru l-belâğa fî l-meânî ve l-beyân ve l-bedî`, Hatib el-Kazvînî, Celâleddin Muhammed b. `Abdurrahman, Telhîsu l-Miftah.

TİS667 Klasik Arap Şiiri (3-0) 3 AKTS: 8

Klasik Arap Edebiyatı ve bu dönem içerisinde çok önemli bir yere sahip olan cahiliye şiirleri, muallakalar ve bazı muallaka şairlerinden seçme şiir örnekleri, İslamın ilk dönemlerinde şiir ve edebiyat ile İslamın ilk dönemlerinde yetişen şairler, Emeviler döneminde edebi hayat ile Emevi şairleri ve Abbasiler döneminde edebi hayat ile Abbasi dönemi Şairleri.

TİS669 Klasik Arap Edebiyat Tarihi (3-0) 3 AKTS: 8

Arap dili ve Edebiyatı, Cahiliye döneminden önce Arap Edebiyatı, Emeviler dönemi İslam Edebiyatı, Abbasiler dönemi İslam Edebiyatı, İlk dönem islam edebiyatının önemli örnekleri, Arap dili ve edebiyatına ait literatür ve klasik kaynakların tanıtılması.

TİS671 Arap Dilinde Mesel (3-0) 3 AKTS: 8

Arap atasözlerinin özellikleri, türleri, Cahiliye ve İslami dönemde söylenmiş atasözleri, bu sözlerin edebi değeri, belağat açısından tahlili konuları işlenerek öğrencilerin bu konularda bilgi sahibi olması, Arap atasözlerini yakından tanıtılması.

TİS673 Kur’an ve Arap Grameri (3-0)3 AKTS: 8

Kur’an-ı Kerim'in dil özellikleri, Kur’an'ın yazılmasının Arap diline olan katkıları, Arapça'nın yazıya geçirilmesini, fesahat ve belağat konusunda ona örnek, kaynak ve delil teşkil etmesi ve Arapçanın Kur’an vesilesiyle hiç bozulmadan varlığını sürdürmesi.

TİS675 Arap Dilinde Anlam Bilim (3-0) 3 AKTS: 8

Anlambilimin doğuşu, gelişimi, geçirdiği aşamalar ve Kur’an ile olan bağlı hakkında fikir sahibi olması; Kur’an kelimelerinin temel ve yan anlamlarını, çok anlamlılık, eşanlamlılık, anlam daralması ve anlam genişlemesi gibi anlambilim konularının Kur’an üzerindeki örneklerin gösterilerek kavranması.

TİS677 Dil Bilim ve Arap Dilbilimi (3-0) 3 AKTS: 8

Genel hatlarıyla dilbilim konularından olan Sesbilimi, biçimbilim, sözdizimi, anlambilime dair açıklamaların verilmesi, Arap dilbiliminin tanıtılması, batı dibilim ile doğu dilbilimin karşılaştırılarak birbiriyle benzeşen ve farklı yönlerinin belirtilmesi, karşılıklı etkileşimlerinin ortaya konulması.

TİS679 İslam Mezhepleri Tarihine Giriş (3-0) 3 AKTS: 8

İslam Mezhepleri Tarihi'nin tanımı, amacı, konusu, metodu; temel kavramlar ve kaynaklar; mezheplerin doğuşunda etkili olan sebepler; din anlayışındaki ilk siyasî ve itikâdî farklılaşmalar ve kurumsallaşma süreçleri; İlk dönem İslam mezhepleri ve akımları: Haricîlik, Mürcie, Mu'tezile, Şîa (Zeydiyye, İmâmiyye, İsmâiliyye), Eş'arîlik ve Mâturidîlik gibi mezheplerin isimlendirme sorunu, ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, zihniyet yapıları, temel görüşleri, birbirleriyle ilişkileri, alt kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkıları.

TİS681 İslam Düşüncesinde Akli Yönelişler Mutezile ve Tarihi Mirası (3-0) 3 AKTS: 8

İslam düşüncesindeki ilk ayrışmalar, Ehl-i Hadis-Ehl-i Rey ayrışması, , Ehl-i Hadis-Ehl-i Rey ayrışmasının sosyo-politik arkaplanı, Mutezilenin isimlendirilmesi, Mutezilenin temel kaynakları, Mutezilenin doğuşuna etki eden faktörler, Mutezilenin tarihi, ilk Mutezili fikirlerin teşekkülü, Mutezilede Basra ve Bağdat farklılaşması, Mihne sürecinin Mutezilenin tarihi gelişimine etkisi, Mutezile ekolünün güç kaybı, Abbasilerin son döneminde Mutezile, Selçuklular döneminde Mutezile, Büveyhiler döneminde Mutezile, Mutezile-Hanefilik ilişkisi, Hanefi-Maturidi gelenekte Mutezile eleştirisi, Mutezile metodu ve temel öğretisi, Mutezilenin günümüzdeki durumu.

TİS683 Ehl-i Sünnetin Teşekkül Süreci (3-0) 3 AKTS: 8

Ehl-i Sünnet kavramı, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat’in oluşum süreci, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat içerisindeki farklılaşmalar, Rey Taraftarları ve Hadis Taraftarları, Ehl-i Sünnet’in fikri çerçevesi, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat’in kendi içerisindeki tartışmalar, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat’in diğer fırka ve mezheplerle ilişkileri, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat’in farklı mezheplerle polemikleri, yetmiş üç fırka hadisi, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat’in temsilcilerinin kimler olduğu meselesi.

TİS685 İslam Mezhepleri Tarihi Klasik Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

İslam Mezheplerine dair günümüze ulaşan metinlerin tanıtılması, söz konusu metinlerin tarihi özelliklerinin yanı sıra müelliflerinin mezhebi aidiyetleri, eserlerin genel bir değerlendirmesi, ilgili metinler: Ebu'l-Hasen Ali b. İsmail el-Eş'arî, Kitâb-u Makâlâti'l-İslâmiyyîn, Ebu’l-Kasım el-Ka’bi, Kitabu’l-Makalat; Ebu Ali el-Cübbai, Kitabu’l-Makalat; Naşi el-Ekber, Mesailu’l-İmame; Kummi, Fıraku’ş-Şia. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdulkerim b. Ebi Bekr Ahmet Şehristani, el-Milel ve'n-Nihal, Ebu Mansur Abdülkahir b. Tahir b. Muhammed et-Temimi el-Bağdadî, el-Fark beyne'l-Fırak, Ebû Muhammed Ali b. Hazm el-Endülüsî ez-Zâhirî , Kitâbu'l-Fasl fi'l-Milel ve'l-Ehvâ ve'n-Nihal.

TİS687 İslam Düşüncesinde Din-Siyaset İlişkileri (3-0) 3 AKTS: 8

İslam’da din ve siyaset, Kur’an’da din siyaset ilişkisi, Hz. Peygamberin nübüvvet görevi ve devlet başkanlığı, mezheplerin oluşumunda siyasetin rolü, Emeviler döneminde din-siyaset ilişkisi, kader tartışmalarında siyasetin rolü, Şia’da imamet ve siyaset, Ehl-i Sünnetin siyaset anlayışı, Maturidilikte din-siyaset ilişkisi, Ehl-i Hadiste din-siyaset ilişkisi, Abbasiler döneminde din-siyaset ilişkisi, Selçuklular döneminde din-siyaset ilişkisi, Osmanlılar döneminde din-siyaset ilişkisi, Cumhuriyet döneminde din-siyaset ilişkisi.

TİS689 Şia’nın Teşekkülü ve Şii Fırkalar (3-0) 3 AKTS: 8

İlk şii hareketler, Hucr b. Adiy hareketi, Tevvabun hareketi, Muhtar es-Sekafi Hareketi, ilk Şii fikirler, Şii fikirlerin teşekkülü, Şii fikirlerin teşekkülünde ortaya çıkan hareketler, Muğire b. Said Hareketi, Ebu Mansur el-İcli Hareketi, Abdullah b. Muaviye hareketi, Emeviler döneminde Şiilik, Abbasiler döneminde Şiilik, İmamiyye Şiası, İsmailiyye Şiası, Zeydilik, Günümüze ulaşmayan Şii fırkalar.

BAHAR DÖNEMİ

SBE501 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Etik (3-0) 3 AKTS: 6

TİS698 Doktora Tezi (0-1) 0 AKTS: 20

Tezli yüksek lisans programı çerçevesinde yazılması gereken tez, akademik yazım ve bilimsel kriterlere uygun kaleme alınmış, araştırma ürünü, özgün bir çalışma metni.

TİS696 Doktora Semineri (3-0) 0 AKTS: 6

TİS899 Yüksek Lisans Uzmanlık Alanı (4-0) 0 10

Öğrencinin danışmanı olduğu öğretim üyesinin yüksek lisans tez çalışmasına ilişkin uzmanlık alan dersini alması gerekmektedir.

TİS602 Kitâb-ı Mukaddes Tetkikleri (3-0) 3 AKTS: 8

Kitâb-ı Mukkadesin otantikliği hususu başta olmak üzere, içerdiği öğretiler kelam sistematiğine uygun bir tarzda ele alınır.

TİS604 Kelam Metinleri Tahlili (3-0) 3 AKTS: 8

Kelami metinlerinde karşımıza çıkan meseleler tahlili bir tarzda ele alınır. Satır aralarında sunulan fikirler, inceliklerin anlaşılması hedeflenir.

TİS606 Kelam Kavramları (3-0) 3 AKTS: 8

Bilginin imkânı, tanımı, kaynakları ve çeşitleri; Kelâmın metotları: tümevarım, tümdengelim, kıyasu’l-gâib ale’ş-şâhid; Varlık teorisi; Allah’ın varlığı ve birliğinin delilleri: hudus delili, imkan delili, düzen delili, istidlal bi’ş-şahit ale’l-gâib, temânu’ delili; Allah’ın isim ve sıfatları: sıfat-zat ilişkisi, teşbih, tecsim ve tenzih; Allah’ın Kelam sıfatı ve Kur’an; İman ve mahiyeti; İman-bilgi ilişkisi; İman-eylem ilişkisi; Nübüvvetin imkanı ve ispatı; Peygamberlerin nitelikleri; Peygamberliğe dair meseleler; Dua ve Tövbe. Kaynaklar: Tahanevi, Muhammed b. A’la b. Ali el-Feth.Keşşafu Istılahati’l-Fünûn.

TİS608 Sistematik Kelam (3-0) 3 AKTS: 8

TİS610 Modern Çağın İnanç Problemleri (3-0) 3 AKTS: 8

Günümüz İslam dünyasında var olan inanç problemlerinin ele alınıp değerlendirilmesi ve çözüm yolları üretilmesi.

TİS612 Yeni İlm-i Kelam (3-0) 3 AKTS: 8

Allah’ın zâtı, varlığının delilleri, sıfatları önce klasik ispat biçimleri ile ele alınması, filozofların söz konusu meselelerle ilgili görüşleri sıralanarak karşı argümanlar birlikte ele alınması, Materyalizm ve pozitivizmin Allah’ın varlığını inkara yönelik ileri sürdükleri iddialara karşı argümantasyon geliştirme çabaları, İzmirli İsmail Hakkı’nın Yeni İlmi Kelâm adlı eserindeki meseleler.

TİS614 Fukaha Usul Anlayışı ve Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Âlimlerin fıkhi sonuca ulaşırken dayanak olarak kullandıkları ve izledikleri yöntemleri belirlemek, oluşturulan fıkıh usulü, fukaha ve mütekellimin olmak üzere iki temel metot, bu metotlardan fukaha usul düşüncesinin karakteristik özelliklerinin, tarihsel gelişiminin, sınırlarının ve metodolojisinin tafsili bir şekilde sunulması, literatür hakkında sağlam bir kanaat oluşturmak üzere farklı dönemlerden ilmi derinliğe sahip el-Fusûl fi’l-usûl, Keşfu’l-Esrâr, Mecami’ ve Mirkatü’l-vüsûl gibi fukaha usul düşüncesinin önemli metinlerine yer verilerek bu düşünceyi temsil eden eserlerin dil ve üslup özelliklerinin tahlil edilmesi, fukaha literatürünün inceliklerine vakıf olunacağı gibi bu metinler üzerinden o dönemlerin düşünce dokusuna da panoramik bir bakış atmak.

TİS616 İslam Aile Hukuku (3-0) 3 AKTS: 8

Aile içerisindeki hukuki ve ahlaki kurallar. evlenme akdi ve hukuki sonuçları ele alınacak ve tafsili bir şekilde evlenme akdinin unsur ve kuruluş şartları, evlenme engelleri, denklik, kadının mali hakları kapsamında mehir ve nafaka hakları, batıl evlilikler kapsamında muvakkat ve mut’a nikâhı ve neticeleri, evliliğin sona ermesi, boşanma çeşitleri, iç iradenin bulunmadığı durumlar, iddet, hidâne, nafaka ve miras gibi boşanmanın hukuki sonuçları.

TİS618 İslam Ceza Hukuku (3-0) 3 AKTS: 8

İslâm Ceza Hukuku’nun tanımı, cezalandırma esasları, suçun tanımı, kısas, diyet, hadd cezaları olan zinâ, kazf, hırsızlık, yol kesme, bağy, ridde, tazir cürümleri ve cezâları ile tazir cürümleri ve cezâları konularına değinilecektir.

TİS620 İslam Hukuk Düşüncesinde Makâsıd ve Maslahat Düşüncesi (3-0) 3 AKTS: 8

Mâkasıd fikrinin temelleri, terimleşmesi ve literatürde yerini alması ilgi temel kavram ve meseleler, mâkasıdın önemi ve işlev analizi, İslâm hukukunun tecdidi ve güncelleştirilmesine yönelik çabalarda İslâm hukuk düşüncesinin anahtar kavramlarından biri haline gelen makāsıdü’ş-şerîa’nın kritik bir değerlendirilmesi yapılarak bu söylemlerde kullanılan kavramların mevsukiyetinin test edilmesi.

TİS622 Osmanlı Hukuk Sistemi (3-0) 3 AKTS: 8

Osmanlı devletinin stratejik konumu, birçok milletten tebaya sahip olması ve İslam coğrafyasının güçlü bir temsilciliğini yürütmesi, 19. Yüzyıl’ın başına kadar örfi ve şer’i hukuk temelli bir hukuk politikası izlenmesi, kültürler arası bir hukuk motifi olarak Osmanlı hukuk sisteminin, Osmanlı hukuk sisteminin dayandığı şer’i hukuk ve örfi hukuk ayrımı, Osmanlı döneminde devletin yapısı ve işlevi, ceza, borçlar, kişiler, aile, vakıf ve miras gibi hukukun çeşitli dallarının uygulanma şekli, Tanzimat döneminde yaşanan kırılma ve sonrasındaki değişimler ele alınarak Mecelle ve Aile Hukuk Kararnamesinin yaşadığı serüven.

TİS624 Mukayeseli İslam Hukuku ve Modern Hukuk (Uluslararası Genel ve Özel Hukuk) (3-0) 3 AKTS: 8

Devletler Umumi Hukukunun kaynakları, temel prensipleri ve tarihçesi, uluslararası hukukun iç hukuk ile ilişkisi; antlaşmalar hukuku, uluslararası hukukun temeli olarak devletin niteliği, devletin egemenlik alanları olarak deniz, hava ve kara ülkesi konuları İslam Hukuku ve Modern Türk Hukuku, İslam hukukuna göre yabancılık unsuru, yabancı hukukun tatbiki halleri ile vatandaşlık hukukunda genel doktrinler, Türk vatandaşlık hukukunda genel prensipler, vatandaşlığın kazanılması ve kaybı halleri, vatandaşlığın ispatı ve yargı yolu konuları İslam Hukuku ve Modern hukukun karşılaştırılması.

TİS626 Füsusü’l-Hikem ve Şerhleri (3-0) 3 AKTS: 8

İbn Arabî’nin hayatı, eserleri ve düşünce sistemi, Füsûsü’l-hikemin temel kavram ve konuları; Eserden örnek metinler; Füsûsü’l-hikem tercüme ve şerhleri, Füsûs hakkındaki tartışmalar.

TİS628 Şia’da Tasavvuf (3-0) 3 AKTS: 8

Şiî kaynaklarda tasavvuf hakkındaki düşünceler; Şiî irfan geleneğinin temsilcileri ve düşünce sistemleri; Şia’da ortaya çıkan tarikatlar; Şiî düşüncede velayet ve keramet; Tasavvufî konuların Şia’daki karşılığı; Tasavvuf Şia ilişkisi.

TİS630 Günümüz Mistik Akımları (3-0) 3 AKTS: 8

Yeni dinî formlarda mistik yönler; Mistik akımların temel hedefleri; İlgili akımların kullandığı kavramlarla tasavvuf kavramları arasındaki ilişki; Mistik akımlarda ruh, rüya vb. konuların mahiyeti; Çağdaş mistik akımların ritüelleriyle tasavvuf arasındaki benzer yönler.

TİS632 Oryantalist Çalışmalarda Tasavvuf (3-0) 3 AKTS: 8

Batıda tasavvuf üzerine yapılan çalışmalar; Oryantalistlerin tasavvuf araştırmalarında odaklandığı hususlar; Batılı yazarların tasavvufa bakışı; İbn Arabî ve Mevlânâ gibi sûfîlerin batıya etkisi.

TİS634 Tasavvufta Makamlar ve Haller (3-0) 3 AKTS: 8

Tasavvufta manevî terakkî; Tasavvufta hal ve makamlar; Sûfîlerin makam ve hal konusundaki düşünce farklılıkları; Makam ve hal kavramları arasındaki ilişki; Seyr-i sülûkta makamların sıralaması ve nitelikleri.

TİS636 Modern İslamî Akımlarda Tasavvuf (3-0) 3 AKTS: 8

Modern İslamî akımların Tasavvufa yaklaşımı; Çağdaş İslamî akımların Tasavvufa yönelik eleştirilerinin değerlendirmesi; Tasavvufun ihya hareketlerinin doğuşuna katkısı; İslam dünyasında ihya hareketlerinde yer alan tasavvufi unsurlar.

TİS638 Tasavvufi Eğitim Metodu (3-0) 3 AKTS: 8

Tasavvufta eğitim kurumları; Tasavvufta eğitim süreçleri; Tasavvufi eğitimin niteliği; Tasavvufî eğitimde kullanılan yöntemler; Tasavvufi eğitimin günümüz eğitim metotlarıyla mukayesesi.

TİS640 Osmanlı Dönemi Nazari Tasavvuf Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Osmanlı döneminde yazılmış tasavvufi eserlerin mahiyeti; İlgili dönemde yazılan eserlerde tartışılan nazari tasavvuf konuları; örnek metin tahlilleri.

TİS642 Konulu Kur'an Tefsiri (3-0) 3 AKTS: 8

TİS644 Modern Dönemde Kur'an'a Yaklaşımlar (3-0) 3 AKTS: 8

Kuran tefsiriyle ilgili modern yaklaşımların, bu yaklaşımların temsilcilerinin ve ortaya koydukları yazılı ürünlerin ayrıntılı olarak tanınması yanındaMüslümanların Kuran tasavvurunda ne tür bir dönüşüme neden olduğunun ve bunun anlamının sorgulanması bağlamında Seyyid Ahmed Han, Muhammed Abduh, Mevdudi, Seyyid Kutub, Emin el-Huli, Aişe Abdurrahman, Fazlurrahman, Nasr Hamid Ebu Zeyd, Muhammed Arkoun ve Hasan Hanefi gibi çağdaş şahsiyetlerin Kuran’ın mahiyetine, anlamına, kavramlarına ve işlevselliğine yönelik fikir ve yorumlar.

TİS646 Kur'an ve Nüzul Ortamı (3-0) 3 AKTS: 8

Kuran’ın bir sözlü metin ve edimsöz oluşu bakımından nüzul ortamını bilmenin önemi ve Kuran’ın anlaşılmasına katkısı, Kuran’ın bütünselliği ve nüzul ortamı ilişkisi, nüzul ortamını tespit etmede esbab-ı nüzul, Arap tarihi, Arap yarımadası Yahudilik ve Hıristiyanlık tarihi ve kültürü, siyer, sünnet, hadis, coğrafya, cahiliye şiiri ve kültürü ve arkeoloji gibi ilimlerin katkısı.

TİS648 Kur’an’ın Ana Konuları (3-0) 3 AKTS: 8

Kuran öncesi ve Kuran’a göre ulûhiyet inancı, Kâinatın ve insanın yaratılışı, insanın özgürlüğü ve sorumluluğu, nübüvvet inancı, nübüvvet tarih ilişkisi, ibadetlerin temel esasları, sistematik ibadetler, hukuk, ahlak, ahiret inancı ve bu inancın dünyadaki sonuçları.

TİS650 Tefsir Tarihi ve Usulü (3-0) 3 AKTS: 8

Hz. Peygamber ve sahabe döneminde tefsir, Tabiun ve tedvin döneminde tefsir, tefsir çeşitleri ve ekolleri, `Usul', ‘Tefsir’ ve `Anlama' kavramlarının analizi; belli başlı usul eserleri, Esbabu nuzül, nasih mensuh,Yedi harf meselesi, yeminler, sebu’l-mesani, muhkem, müteşabih, tevil, huruf-u mukattaa, müşkilu’l-Kuran, garibu’l-Kuran, münasebetü’l-Kuran, uslübu’l-Kuran, mübhematü’l-Kuran, münasebetü’s-suver ve’l-ayat, Kıraatlerin Tefsir ilmindeki yeri ve önemi, irabu’l-Kuran, vucuh ve nezair, hakikat ve mecaz.

TİS652 Karşılaştırmalı Hadis Metinleri (3-0) 3 AKTS: 8

Çeşitli dönemlere ait hadis eserlerinden metinlerin okunması, muhteva ve yöntem bakımından kıyaslanması, farklı hadis versiyonlarının tesbiti ve bu farklılığın nedenleri ve sonuçları.

TİS654 Hadis Tenkidi (3-0) 3 AKTS: 8

Metin tenkidinin tanımı ve boyutları, metin tenkidi ile ilgili yakından alakalı diğer tenkid türleri, metin tenkidinin tarihi, metin tenkidinde farklı yaklaşımlar, metin tenkidi yöntemleri ve aşamaları, İslâmî ilimlerde metin tenkidi.

TİS656 Hadisin/Sünnetin Güncel Yorumlanması (3-0) 3 AKTS: 8

Hadisin ve sünnetin günümüz zihniyetiyle yeniden yorumlanması, Hz. Peygamber’in uygulamalarında beşeri olanla bağlayıcı olanı ayırmanın imkanı, günümüz şartlarında sünnetin tatbiki.

TİS658 Modern Fikrî Ekollerin Sünnete Yaklaşımları (3-0) 3 AKTS: 8

Modern dönemde ortaya çıkan fikri ekollerin hadise ve sünnete yaklaşımları, uygulamaları ve çalışmaları.

TİS660 Türkiye'de Akademik Hadis Çalışmaları (3-0) 3 AKTS: 8

Memlükler dönemi hadisle ilgili çalışmalar, Türkiye’de hadis çalışmaları ve oryantalizm, Türkiye’de Şia ile ilgili hadis çalışmalarının seyri, Cumhuriyet dönemi resmi tedvin çalışmaları, Cumhuriyet’in ilanından günümüze kadar yapılan çalışmalar.

TİS662 Hadislerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları (3-0) 3 AKTS: 8

Muhtelifu’l-hadis ilminin doğuşu ve önemi, hadisler arasında ihtilaf meselesi, ihtilafı giderme yolları, mezheplerin ihtilafu’l-hadiste izledikleri metodlarının mukayesesi, bu farklılıkların yoruma etkisi.

TİS664 Semantik (3-0) 3 AKTS: 8

Sözcüklerin artsüremli veya eşsüremli olarak ve şekil bakımından nasıl değişikliklere uğradıkları, bu değişiklikleri tespit etmede yol gösterici olan eşanlamlılık, eşseslilik çokanlamlılık, zıtanlamlılık vb. Kur’an’ın anahtar kelimlerine dair yapılmış örnek semantik çalışmalar tahlil eilmesi, bu konudaki çalışmaların nasıl yapılacağına dair açıklayıcı bilgiler.

TİS666 Klasik Arapça ve Anlam Bilim (3-0) 3 AKTS: 8

Anlambilim konularının klasik dönemde doğu dilbilimlerinde nasıl ele alındığı, tarihçesi ve günümüz anlambilimindeki bakış açısıyla mukayesesi, geçmişte mevcut olan anlambilim konularının modern dönemde ne gibi değişikliklere uğradığı, bu konulara ilave olarak hangi yeni konuların eklendiği.

TİS668 Arapça Dil Çözümlemeleri (3-0) 3 AKTS: 8

Arapça dil becerilerini geliştirme; sözcük-mana ilişkilerini gösterme; cümle kuruluşları, kelime yapılarını, iştikakını öğretme; sözcük dağarcığını arttırma.

TİS670 Basın Arapçası (3-0) 3 AKTS: 8

Gazete, dergi ve televizyon yayın dilini öğrenmek adına görsel ve işitsel materyallerden faydalanarak öğrencilere medya dilinde geçen kalıp ifadelerin öğretilmesi, metin çözümlemelerinin nasıl yapılacağı.

TİS672 Arap Dilinde Anlam Bilim (3-0) 3 AKTS: 8

Anlambilim konularının Arap dilbilimcileri tarafından geçmişten günümüze doğru nasıl anlaşıldığı, batı tarafından sahiplenilen bu ilmin doğudaki kökleri, daha sonra batı tarafından bu alanın nasıl geliştirildiğinin ve bunun günümüz Arap dilbilimcilerine olan etkilerinin ele alınması ve tartışılması.

TİS674 Kur’anın Edebi Yönleri (3-0) 3 AKTS: 8

Kur’an’ın edebi yönü ve anlatım üslubundaki çeşitlilik anlatılarak Kur’an’ın doğru bir şekilde anlaşılması, konuyla ilgili Kur’an’dan çok sayıda örneklerin seçilmesiyle konunu pekiştirilmesi.

TİS676 Bâtınilik (3-0) 3 AKTS: 8

Batınilik kavramı, Ezoterizm kavramı, Batıni Din anlayışının Temelleri, Tasavvuf kültüründe batınilik, Ezoterik grupların genel özellikleri: tanrı ve tanrısal varlıklar, tenasüh inancı, dini sınıflar, ibadetlerde dönüşüm, semboller, seçilmişlik miti, Tasavvuf-Batınilik illişkisi, İsmaililik, Selçuklular ve batınilik, Haşhaşilier, Batini Algı (Ezoterizm) ve Alevilik, Dört Kapı ve Kırk Makam.

TİS678 Selçuklular Döneminde İslam Mezhepleri (3-0) 3 AKTS: 8

Selçuklularda sosyal, dini ve Mezhebi yapı, Selçuklular döneminde Şii-Sünni ilişkileri, Selçuklular döneminde Sünni ve Mutezile ilişkileri, Selçuklular döneminde Eş’arilik ve Maturidilik İlişkileri, Selçuklular döneminde Mutezile ve Eş’arilik ilişkisi, Selçuklular döneminde Maturidilik ve Mutezile ilişkisi, Selçuklular döneminde Mürcie ve alt kolları: Kerramiyye, Neccariyye, Selçuklu sultanların mezhebi eğilimleri, Nizamu’l-Mülk’ün sünni siyaset projesi, Nizamiye medreselerinde mezhebi yapı.

TİS680 Alevilik (3-0) 3 AKTS: 8

Aleviliğin ortaya çıkışı, İslam öncesi din ve kültürlerin Alevilik inancı üzerindeki etkileri, Aleviliğin menşei hakkındaki tartışmalar, Aleviliğin bir mezhep olup olmama durumu, Aleviliğin Yesevilik ile ilişkisi, Aleviliğin Vefailik ile ilişkisi, Kalenderilik ve Haydariliğin Alevilik üzerindeki etkisi, Safeviler döneminde Alevilik, Aleviliğin inanç Esasları, Hakk-Muhammed-Ali inancı, Alevilikte cem ayini, Alevilikte dört kapı kırk makam, Alevilikte Musahiplik kurumu, Aleviliğin günümüzdeki durumu.

TİS682 Çağdaş İslam Akımları (3-0) 3 AKTS: 8

İslam dünyasında ihya hareketleri, ihya hareketlerinin doğuşu ve arkaplanı, İslam dünyasında ilk ihyacılar ve İslamcılar, Osmanlı İslamcılığı, Gelenekçiliğin özgün karakterleri ve önemli özellikleri, Selefilik’in aşırı bir tezahürü olarak Vehhabi akımı, Medrese gelenekçiliği, Tarikat gelenekçiliği, Pakistan’da dini akımlar, Cemaati İslami, Mısır’da dini akımlar, İhvan-ı Müslimin, Türkiye’de dini akımlar, Nurcular, Süleymancılar, Menzilciler, İsmail Ağa Cemaati, İslam Modernizmi ve modern yorumlar, İslam modernizmine yönelik eleştiriler, Siyasal ve ıslahatçı dini akımlar.

TİS684 İslam Mezhepleri Tarihinde Zihniyet Tahlilleri (3-0) 3 AKTS: 8

İslam düşüncesi üzerine zihniyet çözümlemeleri, İslam düşüncesinde tarihsel din söylemleri, tarihsel din söylemlerinin meşruiyet zemini, tarihsel din söylemlerinin tipolojiler olarak sınıflandırılması, gelenekçi din söyleminin zihniye çözümlemesi, Ehl-i Hadis, Ehl-i Rey, gelenekçin-muhafazakar din söyleminin tarihsel arkaplanı, gelenekçin-muhafazakar din söyleminin temsilcileri, gelenekçin-muhafazakar din söyleminin temel görüşleri, Akılcı din söylemi ve zihniyet analizi, Siyasi-karizmatik liderci din söylemi.

TİS686 Ehl-i Hadis (3-0) 3 AKTS: 8

İslam dünyasına Ehl-i Hadis’in ortaya çıkışı ve teşekkül süreci, Ehl-i Hadis’in ortaya çıkışının tarihi ve fikri arkaplanı, Ehl-i Hadis’in zihniye yapısı, Ehl-i Hadis’in temel görüşleri, Ehl-i Hadis’e göre iman-amel ilişkisi, Ehl-i Hadis’e göre imanın şubeleri, Ehl-i Hadis’ göre imanın dereceleri ve imanda istisna, Ehl-i Hadis’e göre imanda artma eksilme, Ehl-i Hadis’e göre imandan-islam ilişkisi, Ehl-i Hadis’e göre imandan ve islamdan çıkaran günahlar, Ehl-i Hadis’e göre büyük günah işleyen kimsenin durumu. Ehl-i Hadis zihniyetinin çözümlenmesi ve değerlendirilmesi, Ehl-i Hadis’in diğer fırkalar ile ilişkileri.